ΟΜΙΛΙΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΠΕΡΙΦ. ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣ
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Το ζήτημα της αναθεώρησης του Περιφερειακού Σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων στην Περιφέρεια Αττικής, ίσως είναι ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που έχουν έρθει προς συζήτηση στο παρόν Περιφερειακό Συμβούλιο.
Και τούτο γιατί, επηρεάζει ή πρόκειται να επηρεάσει σημαντικά, άμεσα ή έμμεσα, όχι μόνο το περιβάλλον αλλά τον τρόπο και την ποιότητα ζωής εκατομμυρίων κατοίκων της Αττικής για τα επόμενα χρόνια.
Η σημερινή πραγματικότητα, σε ότι αφορά στη διαχείριση αποβλήτων δείχνει ότι στην ΕΕ έχουν επιτευχθεί οι προηγούμενοι στόχοι και επαναπροσδιορίζονται οι νέοι, με απώτερο σκοπό την μηδενική παραγωγή αποβλήτων έως το 2050.
Δυστυχώς η χώρα μας βρίσκεται στο μη αποδεκτό σημείο, απέχοντας σημαντικά από την επίτευξη ακόμη και των προηγούμενων στόχων.
Για το λόγο αυτό, η χώρα μας βρίσκεται σήμερα υπόλογη προς τα αρμόδια όργανα της Ε.Ε. για παραβάσεις, τόσο σχετικά με την ύπαρξη και λειτουργία ΧΑΔΑ, όσο και για την ανυπαρξία πρόβλεψης για τα επικίνδυνα απόβλητα με αποτέλεσμα να αναγκαζόμαστε να πληρώνουμε πάρα πολύ υψηλά πρόστιμα.
Η συγκεκριμένη κατάσταση είναι απογοητευτική και επικίνδυνη και πρέπει να αλλάξει. Για το λόγο αυτό και εμείς από τη δική μας πλευρά είμαστε σύμφωνοι ότι θα πρέπει να δραστηριοποιηθούμε στη διαχείριση αποβλήτων και να προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα στη χώρα μας.
Πιστεύουμε στην ανάγκη σταδιακής μετάβασης σε ένα σύγχρονο μοντέλο διαχείρισης αποβλήτων στην Αττική. Η συγκεκριμένη όμως μετάβαση δεν μπορεί να είναι απότομη και φυσικά χωρίς να λαμβάνει σοβαρά υπόψη τη σημερινή κατάσταση.
Και για να έρθω στο σήμερα.
Ο αναθεωρημένος ΠΕΣΔΑ για τον οποίο συζητούμε εδώ, πράγματι κινείται προς μια σωστή κατεύθυνση.
Πράγματι υιοθετεί στην πράξη τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την διαχείριση των αποβλήτων, που δεν είναι άλλη από την γνωστή ανεστραμμένη πυραμίδα για πρόληψη, προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και κομποστοποίηση, επεξεργασία στις σχετικές εγκαταστάσεις και τα υπολείμματα σε χώρους υγειονομικής ταφής.
Ωστόσο εκείνο που θέλω να ρωτήσω την Περιφερειακή αρχή, είναι σε τι διαφέρει, τι είναι αυτό το καινοτόμο που φέρνει το σημερινό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων, σε σχέση με πανομοιότυπα σχέδια που είχαν κατατεθεί κατά το παρελθόν στο Ελληνικό κοινοβούλιο και τα οποία δε στηρίξατε.
Τα οποία όχι μόνο δεν στηρίξατε αλλά χτίσατε πάνω σε αυτά την προεκλογική σας καμπάνια στις περιφερειακές εκλογές, προκειμένου να γίνετε αρεστοί, με δέσμευση για κλείσιμο του Γραμματικού και της Φυλής.
Ακόμη και προεκλογικό σποτάκι γυρίσατε, ενημερώνοντάς μας ότι: «αλλιώς μαζεύει τα σκουπίδια ένας μνημονιακός και αλλιώς ένας αντιμνημονιακός».
Αλήθεια, σήμερα που γίνατε πέραν του δέοντος μνημονιακοι, πως μαζεύετε εσείς τα σκουπίδια;;
Παράλληλα ακυρώσατε τους διαγωνισμούς για τις 4 μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων και ταχθήκατε υπέρ του επανασχεδιασμού του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Αττικής από μηδενική βάση.
Από την άλλη πλευρά, ακούμε το κ. Σγουρό να επικαλείται και να θέλει να γυρίσουμε στο νόμο της κας. Παπανδρέου.
Δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά.
Δυστυχώς οι επιλογές σας αυτές μας έχουν οδηγήσει στο απόλυτο αδιέξοδο. Μπροστά στην προσπάθειά σας να δώσετε το στίγμα σας ότι «τελειώνουμε με το παλιό», δυστυχώς τελειώνετε και το καινούργιο.
Είναι σαν να λέτε στους πολίτες της Αττικής, «κρατήστε τα σκουπίδια σπίτι σας».
Εκτός όμως από τους κατοίκους, δεν υπολογίσατε στην προσπάθεια σας αυτή ούτε και τους Δήμους.
Δεν κάνατε σοβαρή διαβούλευση και δεν ακούσατε τις απόψεις τους, απλά μείνατε σε προτάσεις Δημοτικών Συμβουλίων.
Μάλιστα μεταφέρατε τις αρμοδιότητες του ΕΔΣΝΑ στην Περιφέρεια Αττικής, αποκλείοντας τους Δήμους από όλη αυτή τη διαδικασία, όταν σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι δήμοι έχουν τον κυρίαρχο, αν όχι και τον αποκλειστικό ρόλο στη διαχείριση των απορριμμάτων και την ανακύκλωση, που στο τέλος – τέλος δικά τους είναι.
Μάλιστα μεταφέρατε, δίχως να δώσετε πειστικές απαντήσεις, τον έλεγχο της προετοιμασίας των πλέον κοστοβόρων έργων στο μηχανισμό της Περιφέρειας.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Είναι προφανές ότι έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος και προκύπτουν πολλά ερωτήματα ως προς το εφαρμόσιμο στην Αττική ενός μοντέλου αποκεντρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων σε επίπεδο δήμου ή όμορων δήμων, λαμβάνοντας υπόψη και την υφιστάμενη κατάσταση.
Ο ΠΕΣΔΑ Αττικής, κατά τη γνώμη μας, θέτει υπερβολικά αισιόδοξους στόχους οι οποίοι θα αποδειχθούν -πολύ φοβούμαστε- μη-ρεαλιστικοί και θα οδηγήσουν πιθανότατα, σε νέες κυρώσεις για τους Δήμους και την Περιφέρεια.
Επίσης διαθέτει ασάφειες.
Για παράδειγμα, ως προς τις μονάδες επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) καθώς δεν αναφέρει που θα γίνουν, πόσες θα πρέπει να είναι, πόσο κοστίζουν, ποιος θα είναι το τέλος εισόδου τους.
Ακόμη, ο υφιστάμενος σχεδιασμός εξακολουθεί να είναι ατελής ως προς τη χωροθέτηση των νέων πάσης φύσεως και κατηγορίας μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων.
Δεν αναφέρει ούτε πόσες μονάδες κομποστοποίησης, ούτε πόσα πράσινα σημεία, ούτε πόσους μηχανικούς κομποστοποιητές, ούτε πόση οικιακή κομποστοποίηση ούτε πόσους χώρους υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων χρειάζεται η Αττική;
Σε ότι αφορά στους Δήμους, υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των δήμων ως προς τη διαθεσιμότητα και τις χρήσεις γης ενώ υπάρχουν αντικειμενικές δυσκολίες εύρεσης κατάλληλων χώρων σε κάθε Δήμο, ιδίως δε στους έντονα αστικοποιημένους.
Αλήθεια τι θα γίνει με τα τοπικά σχέδια διαχειρίσεως των δήμων;
Για παράδειγμα, στις 19-10-2016 η Εκτελεστική Γραμματεία του ΕΣΔΝΑ ενέκρινε προμελέτη κατασκευής Μονάδας Επεξεργασίας Στερεών Αποβλήτων στον ΟΕΣΑ του Γραμματικού.
Αλήθεια ποιοι κλήθηκαν να συμμετέχουν;
Κλήθηκε η Δημοτική Αρχή;
Επιπλέον, πώς θα γίνει η ενσωμάτωση των τοπικών σχεδίων διαχείρισης των δήμων;
Με ποια διαδικασία και με ποια κονδύλια οι δήμοι θα εκπονήσουν αυτά τα σχέδια;
Με ποιον τρόπο θα κατασκευάσουν τις εγκαταστάσεις;
Πώς θα γίνει η χωροθέτηση των εγκαταστάσεων;
Πότε θα γίνει η κοστολόγηση των δομών που θα πρέπει να δρομολογηθούν και από ποιον προϋπολογισμό θα καλυφθούν αυτές οι δαπάνες;
Κλείνοντας Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
το συγκεκριμένο σχέδιο είναι ατελές στο προγραμματισμό του και κινδυνεύει να αποδειχθεί προβληματικό στην εφαρμογή του. Γι’ αυτό πολύ φοβούμαστε ότι δεν πρόκειται να υλοποιηθεί.
Άλλωστε αν σε δύο χρόνια η Περιφέρεια δεν μπόρεσε να υλοποιήσει ούτε μισό Πράσινο Σημείο, δεν στάθηκε ικανή να αδειοδοτήσει ούτε μια νέα μικρή, τοπική υποδομή, τότε πως θα μπορέσει, ως το 2020, να υλοποιήσει έργα που θα διαχειρίζονται εκατοντάδες χιλιάδες τόνους απορριμμάτων;
Συμπερασματικά, απαιτείται μια άμεσα εφαρμόσιμη μεταβατική λύση με βάση τα σημερινά δεδομένα, παράλληλα με την επιδίωξη των πλέον φιλόδοξων στόχων, όπως επιτάσσει και το ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο.
